Nawłoć

Nawłoć pospolita (Solidago virgaurea), zwana zwykle polską mimozą, złotą dziewicą czy złotnikiem, jest najpopularniejszym przedstawicielem gatunku. Roślina należy do rodziny astrowatych. Pochodzi z Azji Mniejszej, skąd została sprowadzona do innych rejonów świata. W Anglii uprawiana jest jedynie jako roślina lecznicza. W XVI i XVII wieku wykorzystywano ją do gojenia ran oraz jako lek na paradontozę i kamienie nerkowe. W Polsce rośnie często przy drogach, na zboczach, brzegach pól i w zaroślach. Obecnie cieszy się ogromnym zainteresowaniem, a jej kwitnące późnym latem kwiaty zapowiadają nadejście jesieni.

Nawłoć pospolita jest wieloletnią silnie rosnącą kłączową rośliną zielną. Bylina dorasta do 80 cm wysokości oraz rozrasta się na szerokość 60 cm. Wiechowate kwiatostany rośliny składają się z małych, złotożółtych kwiatów (na wzór kwiatów rumiankowych) z żółtymi pręcikami. Zakwita w sierpniu lub wrześniu na około 35−45 dni. Owocem nawłoci jest niełupka z puchem kwiatowym. Liście u podstawy rośliny są jaskrawozielone, zaostrzone i lancetowate, na pędzie zaś mniejsze i o owalnym kształcie. Po zgnieceniu wydzielają zapach podobny do liści marchwi zwyczajnej. Łodyga z której wyrastają jest prosta, sztywna, gładka i zabarwiona na czerwono, bez włosków.

Nawłoć pospolita jest mało wymagająca pod względem warunków glebowych. Rośnie w wilgotnej i niezbyt żyznej glebie, na słonecznym stanowisku, ale dobrze radzi sobie też w półcieniu. Może być posadzona w gruncie lub uprawiana w donicach z ziemią uniwersalną wymieszaną pół na pół z rozdrobnioną korą. Nawłoć jest wytrzymała zarówno na suszę, jak i mróz. W okresie zimowym nie potrzebuje okrywania czy zabezpieczenia przed skutkami ujemnych temperatur. Niestety, bylina cechuje się dużą ekspansywnością. Aby uniknąć jej nadmiernego rozprzestrzeniania się, należy każdego roku usuwać jej zbędne korzenie oraz przesadzać roślinę. Nawłoć uprawiana w donicy również wymaga corocznego przesadzania, które zabezpiecza ją przed zgnilizną korzeni.

Znana jest od dawna. Plemiona germańskie traktowały nawłoć jak herbatę, my zaś dowiedzieliśmy się o jej właściwościach od wziętych w niewolę Tatarów i Turków.

Otóż nawłoć unieczynnia toksyny, powstające podczas przemiany materii, że zaś równocześnie zwiększa ilość wydzielanego moczu – i to nawet o kilkaset procent! – zostają one błyskawicznie wydalone poza organizm.

To silnie moczopędne działanie powoduje, że nawłocią leczy się prawie wszystkie choroby układu moczowego: zapalenie kłębków i miedniczek nerkowych, moczowodów, zatrzymanie moczu, a w mieszankach – kamicę nerkową. Ziele nawłoci wchodzi w skład leków ziołowych: urogran i fitolizyna.